ÜFE nasıl hesaplanır?

ÜFE nasıl hesaplanır?

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) tanımlaması ve ÜFE hesaplaması ile ilgili bilgilere TÜİK'in resmi web sitesinde yer veriliyor. Burada yer alan bilgilere göre ÜFE, belirli bir referans döneminde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ürünlerin yurtiçine yönelik üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişikliklerini ölçen fiyat endeksine deniyor.

ÜFE nedir?

Tanım: Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE), belirli bir referans döneminde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ürünlerin yurtiçine yönelik üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişikliklerini ölçen fiyat endeksidir.

Sınıflamalar: NACE Rev 1 

(A. Tarım, B. Balıkçılık, C. Madencilik e Taşocakçılığı, D. İmalat, E. Elektrik, gaz ve su.)

Verinin kapsamı

Üretim Kapsamı: Yurtiçi üretimde önemli paya sahip üreticiler ÜFE kapsamındadır. İhracat kapsanmamaktadır.

Sektörel Kapsam: Tarım ve Ormancılık, Balıkçılık, Madencilik ve Taşocakçılığı, İmalat Sanayi, Elektrik, Gaz ve Su.

Fiyat kapsamı: Üretici fiyatı, yurtiçinde üretimi yapılan ürünlerin, KDV ve benzeri vergiler hariç, peşin satış fiyatıdır. Üretici fiyatları  endeksinde tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektörlerinde faaliyet gösteren üreticilerin yetiştirdiği ve piyasaya arz ettiği ürünlerin ilk el satış fiyatları izlenmektedir. Sanayi sektörüne ilişkin ürünlerin fiyatları da doğrudan sanayi sektöründeki üretici firmalardan alınmaktadır.

Coğrafi kapsam: Türkiye 

ÜFE nasıl hesaplanır?

ÜFE hesaplama kuralları; Ürün sepetinin ve ağırlıklarının güncellemesi, her yılın sonunda yapılmakta ve zincirleme Laspeyres formülü ile seri devam ettirilmektedir. Her yıl Aralık ayı itibarı ile yeni maddeler endekse dahil edilmekte ve yeni ağırlıklar endeks hesabında kullanılmaktadır. Cari fiyatların, “yeni fiyat referans dönemi (Po)” olan bir önceki Aralık ayının fiyatlarına bölünmesiyle, endeks hesaplanmakta ve Aralık ayı endeksi ile çarpılarak zincirleme işlemi yapılmaktadır.

Temel dönem: 2003

Temel fiyat endekslerinin hesaplanması: Fiyatların ağırlıklı aritmetik ortalaması  alınmaktadır.

Ağırlıkların güncellenme sıklığı: Her yıl.

Cari ağırlıkların ait olduğu dönem: t-2

Mevsimsel maddeler: Tarım ve balıkçılık ürünleri için değişken ağırlıklar kullanılmaktadır.

Mevsimsel düzeltme: Yapılmamaktadır.

Temel veri kaynaklarının niteliği

Temel veri kaynağı olarak Ulusal hesaplar, sanayi ve tarıma ilişkin ürün ve üretim istatistikleri ve Üretici Fiyatları Endeksi anketi kullanılmaktadır. Fiyat verileri anket yoluyla derlenmektedir.

NACE sınıflamasında üçlü grup ve daha üst düzey ağırlıkları Ulusal Hesaplar sisteminden elde edilmektedir. Ürün ve ürün grupları ağırlıkları ise sanayi üretim anketi, yıllık ürün (Prodcom) istatistikleri, tarımsal istatistiklerden elde edilmektedir.  

ÜFE nedir?
ÜFE'ye göre kira artışı ertelendi mi?