AVM Yasası 2014 Madde Gerekçeleri!

AVM Yasa tasarısı hangi gerekçelere dayanıyor? AVM Yasası ile yeni alışveriş merkezleri, büyük mağaza ve zincir mağazaları nasıl kurulacak?

AVM'ler hangi gün ve saatler arasında açık kalacak? Faaliyette olan AVM ve büyük/zincir mağazalar, yeni AVM Yasası'ndan nasıl etkilenecek? AVM, Büyük Mağaza ve Zincir Mağazalar, imar planlarında nasıl yer bulacak? AVM, Büyük Mağaza ve Zincir Mağazaları kapatma yetkisi kimde olacak? AVM otoparkları ücretli olacak mı?

AVM Yasa tasarısı ile AVM işletmeciliğine hangi yasaklar geliyor? İşte cevaplar...

Alışveriş Merkezleri, Büyük Mağazalar ve Zincir Mağazaların Kuruluş ve Çalışma Esaslarına Dair Kanun Teklifi Madde Gerekçeleri şunlar; 

Madde Gerekçeleri

"Madde 1- Madde ile; alışveriş merkezlerinin, büyük mağazalar, alışveriş merkezleri ve zincir mağazaların kuruluşları, faaliyetleri ve denetlenmelerine ilişkin usul ve esasları düzenlemek Kanunun amacı olarak belirlenmiş, ayrıca, Kanunun; alışveriş merkezlerini, dört yüz metrekarenin üzerinde satış alanına sahip büyük mağazaları ve zincir mağazaları, kapsadığı belirtilmiştir. 

AVM Yasası'nın amacı nedir? Öğrenmek için tıklayın!

Madde 2- Madde ile; bu Kanunun uygulanmasında sık kullanılan kavram, terim ve kısaltmaların ne anlama geldiği tanımlanmış ve böylece kanun hükümlerinin anlamsal birlik sağlanması amaçlanmıştır. Alışveriş merkezlerinin ve büyük mağazaların kuruluş izin talebinin değerlendirilmesi Rapor hazırlanması ön görüldüğünden bu kavram tanımlanmıştır. Kanunda geçen oda, dernek gibi terimlerden ne kastedildiği ifade edilmiştir.

Yeni AVM'ler Büyük Mağazalar Değerlendirme Kurulu'ndan izin alacak!

Madde 3- Madde ile; alışveriş merkezlerinin, büyük mağazaların ve zincir mağazaların kuruluş izinleri için öncelikle Büyük Mağazalar Değerlendirme Kurulu'ndan olur alması esası getirilmiştir. Bu Kurulun nasıl ve hangi üyelerden oluşacağı, çalışma esasları ve giderlerinin nasıl ve hangi kaynaktan karşılanacağı belirlenmiştir. Sekreterya hizmetleri tanımlanmış ve uygulamada ihtiyaç duyulacak diğer hususlar konusunda yönetmelik çıkarılması istenmiştir. 

Büyük Mağazalar Değerlendirme Kurulu nedir? Öğrenmek için tıklayın!

Yeni AVM, Büyük Mağaza ve Zincir Mağazalar, imar planlarında nasıl yer bulacak?

Madde 4- Madde ile; satış alanı dört yüz metrekare ve altında kalan zincir mağazaların kuruluş izinleri; genel hükümlere göre sınırları içinde bulunduğu belediye tarafından verileceği, satış alanı beş bin metrekareye kadar olan alışveriş merkezlerinin ve büyük mağazaların kuruluş izinleri; imar planlarında belirlenen ticaret alanlarında, kentsel ve bölgesel iş merkezlerinde ya da tali iş merkezlerinde Belediye ve varsa Büyükşehir Belediyesi tarafından verileceği, 

Yeni AVM kuruluş izni nasıl alınacak? Öğrenmek için tıklayın! 

Satış alanı beş bin metrekareden fazla olan yerlerde ise Kuruldan alınacak olumlu rapor ve imar planlarında belirlenen ticaret alanlarında, kentsel ve bölgesel iş merkezlerinde ya da tali iş merkezlerinde belirlenmiş olmak kaydıyla Bakanlık veya yetkilendirildi ise Valilik tarafından verileceği,

AVM Yasa tasarısının gerekçesi nedir? Öğrenmek için tıklayın!

İmar planlarında belirlenen ticaret alanlarında, kentsel ve bölgesel iş merkezlerinde ya da tali iş merkezlerinde belirlenmiş alanlar yoksa, Büyük Mağazalar Değerlendirme Kurulu tarafından hazırlanan Rapora göre, Valilik tarafından ön izin verileceği, Verilen ön izin ile imar planına işlenmesi amacıyla ilgili merciye altı ay içinde başvurulması ve imar planlarına işlenmesi kaydıyla izin verileceği hüküm altına alınmıştır. 

Madde 5- Madde ile; alışveriş merkezlerinin ve büyük mağazaların kurulabilmesi için öncelikle imar planlarında ticaret alanı, kentsel ve bölgesel iş merkezi ya da tali iş merkezi ayrılmış olması ve bu alanların büyük mağaza kurulmasına müsait bulunması şartı aranmış ve büyük mağazaların bu yerlerde kurulması esası benimsenmiştir. Ayrıca, plan yapanlara plan yapım aşamasında bu tip alanların ayrılması gerekliliğine işaret edilmiştir. İmar planlarında ticaret alanı, kentsel ve bölgesel iş merkezi ya da tali iş merkezi ayrılmış olması halinde, kuruluş izni talebinin maddede belirtilen koşullar çerçevesinde değerlendirileceği; imar planlarında ticaret alanı, kentsel ve bölgesel iş merkezi ya da tali iş merkezi ayrılmamış olması halinde, kuruluş izin talebinin maddede belirtilen koşullarla birlikte, bu koşulların uygulama usul ve esaslarını belirleyen yönetmelik hükümlerine göre, hazırlanacak Rapor çerçevesinde değerlendirileceği belirlenmiş ve kuruluşun izin talebinin değerlendirilmesi bakımından ikili bir düzenleme getirilmiştir.

Her iki durumda da talebin; faaliyet gösterilecek yerdeki yapı yoğunluğunun elverişliliği, nüfus ve trafik yoğunluğu, o yerdeki esnaf ve sanatkarlar ile küçük ve orta boy işletmelerin korunması amacıyla bunların o yerdeki yoğunluğu, büyük mağazaların şehir yerleşim merkezlerine ve birbirlerine olan uzaklıkları, alt yapı sorunlarına yol açmamak amacıyla ulaşım, otopark, sosyal tesisler ile şehir alt yapısına getireceği yükler ve çevre sorunları; mevcut yapıların büyük mağaza olarak kurulmasının talep edilmesi halinde, yapı kullanma izin belgesinn varlığı, yapı standardının büyük mağaza kullanımına uygun olması, depreme dayanıklılık, yangın ve benzeri risk durumları için tedbirlerin yeterli olup olmadığı yönlerinden inceleneceği belirlenmiştir. Ayrıca, her hal ve şartta izin talebinin piyasa ekonomisi ve ticari kurallardaki gelişmeler ışığında kamu yararı esas alınarak yetkili makam tarafından değerlendirileceği ve izin verileceği hükme bağlanmıştır. 

Alışveriş merkezlerinin, büyük mağazaların ve zincir mağazaların izin talebinin kabul edildiği veya gerekçeleri de belirtilmek suretiyle reddedildiğinin, yetkili makam tarafından talep sahiplerine bildirileceği ve kuruluş talebinin reddedilmesine ilişkin işlemin dava konusu edilmesi ve davanın reddi yönünde verilen kararın kesinleşmesi halinde, aynı yer için yeniden yapılacak kuruluş taleplerinin başka bir gerekçe gösterilmeksizin reddedileceği hüküm altına alınmış ve ayrıca, alışveriş merkezlerinin, büyük mağazaların ve zincir mağazaların kurulmasına ilişkin içeriği ve şekli yönetmelikle belirlenen belgenin valilik tarafından tanzim edileceği ve verileceği belirtilmiştir.

AVM Yasası'nda hangi milletvekillerinin imzası var? Öğrenmek için tıklayın!

AVM'ler, Büyük Mağazalar Sicili ile takip edilecek!

Madde 6- Madde ile; Büyük Mağazaların Ticaret veya Ticaret ve Sanayi odalarında oluşturulacak "Büyük Mağazalar Sicili" ile takibi esasları getirilmiştir.

Büyük Mağazalar Sicili nedir? Öğrenmek için tıklayın!

Madde 7- Madde ile Büyük Mağazalar ve Zincirlerin şubelerinin veya française olarak da tabir edilen isim haklarını belirli bir ücret karşılığı olarak veya olmayarak kullanan velev ki, sahipleri başka gözükse de aynı kurallara tabi olacağı hükme bağlanmıştır. Bu sistem de özellikle açılan şube mali ve hukuki açıdan başka bir tüzel kişiye bağlı olsa da zincir mağazanın kontrolü altında ve onun imajını kullanmaktadır. Esasen özellikle zincir mağazaların çoğu bu şekilde çalışmaktadır.

AVM otoparkları!

Madde 8- Madde ile, müşterilerinin otopark ihtiyacını karşılamak amacıyla, alışveriş merkezlerinin ve büyük mağazaların yapı inşaat alanının yarısına tekabül eden kısmını müşterilerinin kullanımına mahsus, açık ya da kapalı otopark olarak düzenleme zorunluluğu getirilmiştir. Otoparkların müşteriler tarafından amaç dışı kullanımını önlemek bakımından bir saati aşan parklar için elektronik olarak kontrol edilmesi kaydıyla ücret alınabileceği, Giriş çıkışları trafiğe umuman kapalı yerler için istisna getirilmiştir. 

AVM otopark, sanatsal faaliyet alanı ve mescitleri hakkında detaylar için tıklayın!

Kültürel aktiviteler katkı olması bakımından 2500 metrekare ve üzeri alanlarda, Sanatsal faaliyet alanı, erkek ve bayanlar için umumi tuvalet, çocuk odası ve mescit gibi sosyal üniteler eklenmesi hükme bağlanmıştır.

AVM çalışma gün ve saatleri belirlendi!

Madde 9- Madde ile; alışveriş merkezleri ve büyük mağazaların iş günü, hafta sonu, resmi tatil ve bayram günlerinde açılış ve kapanış saatleri net olarak belirlenmiştir. Cumartesi hariç Pazar ve diğer resmi tatil günlerinde kapalı olacakları, normal çalışma saatleri Sabah: 10:30  ila Akşam: 20:30 arası olması hükme bağlanmıştır. Bu süreler cari koşullar ve piyasa şartlarının dengeleri ve çalışanların dinlenme ihtiyaçları dikkate alınarak öngörülmüştür.

AVM'ler Pazar günü açık kalacak mı? Detaylar için tıklayın!

Madde 10- Madde ile; bu Kanunun uygulanması bakımından alışveriş merkezi, büyük mağaza ve zincir mağaza sayılmayan yerler ve bu Kanuna göre kuruluş izni almadan belediyelerden verilen izinler kapsamında faaliyette bulunacak olan ve Kanunun bazı hükümlerinin uygulanacağı, işyerleri sayılmış ve istisnaların kapsamının daraltılması ve genişletilmesine Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu'nun yetkili olduğu hükme bağlanmıştır. Üretimi teşvik amacıyla, bu maddenin 1-d ve 1-e bendlerinde ürettikleri malı doğrudan kendileri satan ve yalnızca kendi ürünlerini satan firmaların şubelerinin tabi olacağı istisnalar da hükme bağlanmış ve zarar görmelerinin önlenmesi amaçlanmıştır. 

Madde 11- Madde ile; büyük mağazaların ve zincir mağazaların, alışveriş yaptıkları işyerleri ile aralarındaki ilişkiyi, ticari mevzuata ve teamüllere uygun olarak satın alma ve ödeme şartlarını belgeye dayalı olarak belirlenmemiş ise büyük mağazaların ve zincir mağazaların; satın aldıkları ürünlerin bedelini en geç altmış günde, raf ömrü süresi kısa olan ürünlerde otuz günde, ancak, raf ömrü bir ayı bulmayan ürünlerin bedellerini en geç on beşinci günde, ödemek zorunda oldukları hükme bağlanmıştır. 

AVM yasakları!

Madde 12- Madde ile; büyük mağazaların ve zincir mağazaların, tedarikçi ve sağlayıcı konumda bulunan küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin, esnaf ve sanatkarların ve tüketicilerin korunması amacıyla, büyük mağazalara ve zincir mağazalara yasaklar getirilmiştir. Tedarikçi veya üreticilere ürettirmek suretiyle, kendi markaları ile satış yapabilecekleri, ancak, kendi markaları altında satılan ürün miktarı, satışa sunular kategorisindeki ürünlerin toplam cirosunun yüzde 30'unu geçemeyeceği, hangi sektörlerde bu şekilde uygulama yapılacağı ile buna ait uygulama esaslarının yönetmelikle belirleneceği, tedarikçi veya üreticiden yeni mağaza açılışı veya tadilatı, sezon açılışı, yıl dönümü bedeli, banka ve kredi kartı katılım bedeli talep edilemeyeceği, tedarikçi veya üretici ile büyük mağaza veya zincir mağaza arasında yapılacak sözleşmede belirlemek şartıyla hizmet, raf, katılım, reklam ve anons bedeli veya çeşitli adlar altında prim talep edilmesi halinde, doğrudan veya dolaylı olarak talep edilecek meblağın toplamının, alışverişe konu olan malın yıllık cirosunun yüzde 2'sini geçemeyeceği, hükme bağlanmıştır.

Şube ve satış zincirleri nasıl olacak? Öğrenmek için tıklayın!

Büyük mağazaların satın aldıkları mal bedellerinin ödenme süre ve şekillerinin anlaşmaya bağlanmadığı durumlarda, tedarikçi firma ve üreticilerin zora düşmemeleri ve korunmaları amaçlanmıştır. 

Bu maddede ayrıca, tüketicilerin zarar görmemesi için indirimli satışlarda dikkat edilecek hususlar ile haksız rekabeti önleyici hususlar yasaklanmıştır.

İzinsiz açılan AVM'leri Vali kapatacak!

Madde 13- Madde ile kuruluş izni alınmaksızın kurulan ve ticari faaliyette bulunan alışveriş merkezlerinin, büyük mağazaların ve zincir mağazaların vali tarafından kapatılacağı, bu Kanunla yasaklanan fiilleri işleyenlere uygulanacak idari para cezaları, bu cezaları vermeye valinin yetkili olduğu, ceza zaman aşımı süresinin hangi hallerde kesileceği düzenlenmiştir. Kesilen cezaların nasıl tahsil edileceği hükme bağlanmıştır.

Madde 14- Madde ile; alışveriş merkezlerinin, büyük mağazaların ve zincir mağazaların denetlenmesi, büyük mağazacılıkla ilgili inceleme ve araştırma yapılması, Bakanlığın bu konulara ilişkin yetkisi ve bu yetkinin valilik veya belediye vasıtasıyla kullanılabileceği gibi konular düzenlenmiştir. 

Madde 15- Madde ile; büyük mağazaların, tedarikçileri/sağlayıcıları veya üreticiler ile yaptıkları sözleşmelerden doğan ihtilafların, sözleşmelerinde belirtilmesi halinde, Ticaret Odaları/Ticaret ve Sanayi Odaları veya TOBB tahkim kurullarında çözümlenebilmesi imkanı getirilerek, hukuki ihtilafların yargı öncesi daha kısa yoldan sonuca bağlanması amaçlanmıştır. 

Madde 16- Madde ile; bu Kanunun uygulanmasına ilişkin olarak hazırlanacak yönetmeliğin, altı ay içinde Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu ile varsa büyük mağazaların temsilcisi bir kuruluşun

Geçici Madde 1- Madde ile; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, işletmeye geçmiş olan alışveriş merkezlerinin, büyük mağazaların ve zincir mağazaların, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde; büyük mağaza olarak faaliyette bulunmak üzere yapı inşaat ruhsatı almış olan veya inşaat halinde olan yahut inşaatı bitmiş ancak ticari faaliyete geçmemiş olan büyük mağazaların, diğer mevzuat uyarınca almış oldukları yapı inşaat ruhsatı ve/veya yapı kullanma iznini ekleyerek, altmış gün içinde bir dilekçe ile yetkili makama müracaat etmesi halinde, büyük mağaza kuruluş izni verilmesi talebinde bulunabilecekleri ve bu mağazalara kuruluş izni verileceği hükme bağlanmıştır. 

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte çalışma ruhsatlarını almış veya inşa halinde olanlar dahil olmak üzere faaliyette bulunan Büyük mağazaların izin için kurula müracaatları öngörülmek suretiyle, kuruluşları çağdaş kentsel kriterler çerçevesinde uygun görülmeyen büyük mağazaların faaliyetlerine, müktesap haklara saygılı bir yaklaşımla beşinci yılın sonunda son verilmesi amaçlanmaktadır. 

AVM yasası ödemeleri nasıl düzenliyor? Detaylar için tıklayın!

Her durumda bu kanunun yürürlüğe girdiğinde çalışan, inşa halinde olan veya ruhsatı alınmış olan Büyük Mağazaları ile Zincir Mağazalar kanunda belirtilen kriterler gelmeleri, sosyal sorumluluk eksikliklerinin izalesi amacıyla Büyük Mağazalar Kurulu'na başvurmaları öngörülmüştür. 

AVM yasasında yasaklar, cezalar ve denetim için tıklayın!

Madde 17- Yürürlük maddesidir.

Madde 18- Yürütme maddesidir."

AVM yasa teklifinin tam metni için tıklayın!