Ev sahipleri ve kiracılar dikkat! Kira artışında nelere dikkat edilmeli?

Prof. Dr. Erol Ulusoy'un yazısının devamı şu şekilde:

Türk Borçlar Kanunu md 344 kuralı, kiracıları tüketici olarak kabul etmektedir ve kira artışını bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerli saymaktadır.

Sözleşmeye daha yüksek bir kira artış oranı yazılmış olsa bile geçersizdir. Kira en fazla yıllık TÜFE ortalaması kadar artırılabilir. Daha fazla değil. Sözleşmede daha fazla bir oran yazdığı hallerde, ev sahibi sözleşmedeki orana göre kira artırılmadı diye iki kere ihtar çekse bile bu bir tahliye sebebi olmayacaktır. Çünkü yasaya aykırı bir sözleşmenin ihlali iddia edilemez. Bölgedeki ortalama kiralar TÜFE oranında daha fazla artmış olsa bile sonuç değişmez.

Kira sözleşmesine kira artışıyla ilgili hiçbir şey yazılmamışsa kira bedeli, bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir. Görüldüğü gibi kira artışıyla ilgili sözleşmeye bir şey yazılmamış olsa bile artışa hakim karar verir. Ama hakim de bu konuda serbest değildir. O da son 12 aylık TÜFE oranından fazla bir kira artışına karar veremez.

5 yıllık süre

Yıllık kira artışının en fazla 12 aylık TÜFE ortalamasına göre yapma hakkı, 5 yıl ile sınırlıdır. Beşinci yılın sonunda ev sahibinin ya da kiracının mahkemeye başvurarak 5’inci yıldan sonraki yeni kira yılında uygulanacak kira bedelinin belirlemesini isteme hakları var.

5’inci yıldan sonraki ödenecek kira bedeli belirlenirken, tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde olmasına bakılır.

O halde şunu söyleyebiliriz: Beş yılın sonunda kira artışı mahkeme kararı ile piyasa ortalamasına denk gelecek şekilde yükseltilebilir.