TOKİ'den alınan dairenin değer artış vergisi muafiyeti!

TOKİ'den alınan dairenin değer artış vergisi muafiyeti!

Gelir Vergisi Kanununa göre, gerçek kişilerin bir bedel karşılığı edindikleri gayrimenkullerin iktisap tarihinden başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazancı olarak gelir vergisine tabi tutuluyor.

Gayrimenkulünü elden çıkaracak gerçek kişilerin merak ettikleri hususlar arasında "iktisap tarihi" yer alıyor. Örneğin, Toki'den alınmış bir dairenin elden çıkarılması durumunda hangi tarih göz önüne alınacak?

- Konutun kullanıma hazır teslim alındığı tarih mi?

- Borcun tamamen ödendiği tarih mi?

- Tapunun verildiği tarih mi?

İktisap tarihi, evin kişiye fiili teslim edildiği tarih oluyor. Bu tarih, elektrik, su, doğalgaz gibi faturalar ile ispat edilebiliyor.

Buna göre TOKİ'den alınan dairenin değer artış vergisi muafiyeti için konutun kullanıma hazır teslim alındığı tarih esas alınıyor.

Gayrimenkullerde iktisap tarihinin belirlenmesi gayrimenkullerde iktisap, Türk Medeni Kanununun 705 inci maddesi uyarınca, tapuya tescille olmaktadır. 

Buna göre, kat karşılığı müteahhide veya kooperatiflere verilen arsa karşılığında alınan gayrimenkuller dahil, iktisap edilen gayrimenkullerin elden çıkarılması halinde, değer artışı kazancının tespiti yönünden iktisap tarihi olarak, gayrimenkulün tapuya tescil edildiği tarih esas alınacaktır. 

Ancak, gayrimenkulün tapuya tescil tarihinden önce sahibinin fiilen kullanımına bırakıldığı bazı özel haller de iktisap tarihi olarak tapuya tescil tarihi yerine fiilen kullanıma bırakılma tarihinin kabul edilmesi gerekir. 

Bu çerçevede, konut yapı kooperatifleri, Toplu Konut İdaresi veya diğer kişilerden gayrimenkulü fiilen kullanıma hazır şekilde teslim alanların, söz konusu gayrimenkulleri fiilen kullandıklarını; tahsis belgesi, teslim tutanakları, su, elektrik, telefon, doğalgaz faturaları ve benzeri belgelerle tevsik etmeleri halinde değer artışı kazancının tespiti yönünden fiilen kullanıma başladıkları tarih iktisap tarihi olarak kabul edilecektir. Gayrimenkulün ihale veya icra yoluyla alındığı durumlarda da fiilen kullanıma hazır şekilde teslim alındığının yukarıda sözü edilen belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, tapu tescil işlemi olmasa dahi fiilen kullanıma bırakıldığı tarihin iktisap tarihi olarak kabul edilmesi gerekir. 

Örnek 1: Bay (A), kooperatif üyeliği karşılığında iktisap ettiği gayrimenkulüne, 20.04.2009 tarihinde su, elektrik ve telefon bağlattırarak, bu tarihten itibaren fiilen kullanmaya başlamış ve bu durumu ilgili kurumlardan aldığı belgeler ile ispatlamıştır. 

Değer artış vergisi konusu..

Aşağıda belirtilen mal ve hakların beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artış kazancıdır; 

- Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı, 

- Voli mahalleri ve dalyanlar, 

- Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar, 

- Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları. 

Ayrıca, 01.01.2007 tarihinden önce iktisap edilmiş olan gayrimenkullerin elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesinde dört yıllık süre esas alınacaktır. 

Diğer taraftan 01.01.2007 tarihinden itibaren iktisap edilen gayrimenkullerin elden çıkarılması sonucu doğacak kazancın vergilendirilmesinde ise beş yıllık süre söz konusu olacaktır. 

Gayrimenkullerin elden çıkarılmasında vergisel sorumluluklar!