Son gelişmeler ışığında EYT'de en çok merak edilen 10 soru ve yanıtı

4-Çırak veya stajyer sigorta başlangıcı olanlar EYT’li olabilir mi?

Aday çırak, çırak veya stajyer sigortalılıklarında sadece kısa vadeli sigorta kolları (iş kazası, meslek hastalığı, hastalık) primi ödenirken, uzun vadeli sigorta kolları (emeklilik) primi ise ödenmiyor. Dolayısıyla, bu tür sigortalılık başlangıçları emeklilik şartlarının belirlenmesinde dikkate alınmıyor.

5-EYT kapsamında emekli olacaklar ihbar süresine uymak zorunda mı?

İhbar tazminatı, sözleşmeyi fesheden tarafın, bu durumu kanuni ihbar önellerine uygun bir şekilde karşı tarafa bildirmemesi halinde ödemesi gereken bir tazminattır. Çıkacak EYT düzenlemesi kapsamında iş sözleşmesini feshedecek olan işçinin ihbar süresine uyma zorunluluğu olmadığı gibi, işçi veya işveren ihbar tazminatına da hak kazanamaz.

6-EYT’den yararlanmak için belli bir başvuru süresi olacak mı?

Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 ve öncesi olan kişiler için yaş şartının kaldırılması durumunda EYT kapsamında emekli olabilmeleri için sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartlarını yerine getirmeleri gerekecek. Hemen emekli olabilecek 1,5 milyon kişi olduğu gibi, zaman içerisinde bu şartları yerine getirecek yaklaşık 3 milyon kişinin daha bulunmakta olup, yapılacak olan düzenlemenin sınır koyan bir düzenleme olmayacağı anlaşılıyor. Bu durumda emeklilik için belli bir tarihe kadar başvuru şartı aranmayacak.

7-EYT kapsamında emekli olanlar işten çıkmaya zorlanabilir mi?

Sosyal güvenlik mevzuatında emekli aylığı kişinin talebi/başvurusu üzerine bağlanmaktadır. Başka bir ifadeyle, bütün emeklilik şartları yerine getirilmiş olsa dahi, SGK kişinin talebi olmaksızın kendiliğinden emekli aylığı bağlamaz. İş Kanunu’nun 18’ inci maddesinde geçerli fesih halleri arasında emeklilik olgusuna yer verilmiyor. EYT kapsamında emeklilik şartlarını yerine getirip de emekli olmayarak çalışmayı tercih edenlerin, işveren tarafından emeklilik şartlarını yerine getirdiği için işten çıkmaya zorlanamaz. Aksi halde işçinin işe iade davası açma hakkı gündeme gelir.